Προπτυχιακές Σπουδές/09EM12

ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΩΝ

Πληροφορίες Μαθήματος

Τίτλος ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΩΝ / MUSEUM AND EXHIBITION DESIGN
Κωδικός 09EM12
Σχολή Πολυτεχνική
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Κύκλος / Επίπεδο 1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος Διδασκαλίας Χειμερινή

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 2014-15

Κατεύθυνση Τύπος Παρακολούθησης Εξάμηνο Έτος ΔΜ ECTS
Κορμός Υποχρεωτικό Κορμού 9 5 12 12

Πληροφορίες Τάξης

Τίτλος ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΩΝ
Ακαδημαϊκό Έτος 2014 – 2015
Περίοδος Τάξης Χειμερινή
Διδάσκοντες
  • Νικόλαος Καλογήρου
  • Στυλιανή Λεφάκη
  • Αλκμήνη Πάκα
  • Ιάκωβος Ποταμιάνος
  • Κωνσταντίνος Σακαντάμης
  • Μαλαματένια Σκαλτσά
Class ID
20051534
 
Τύπος Μαθήματος
  • Γενικών Γνώσεων
    Μαθήματα που δεν σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το επιστημονικό αντικείμενο του Προγράμματος Σπουδών, αλλά στοχεύουν στην ευρύτερη παιδεία του φοιτητή ως επιστήμονα και πολίτη. Παραδείγματα τέτοιων μαθημάτων είναι η Φιλοσοφία της επιστήμης, τα Σύγχρονα παγκόσμια προβλήματα κα.
  • Επιστημονικής Περιοχής
    Πρόκειται για τα μαθήματα εκείνα που αναφέρονται σε γνωστικά πεδία που εντάσσονται άμεσα στο επιστημονικό αντικείμενο του Προγράμματος Σπουδών. Συνήθως διδάσκονται από το δεύτερο εξάμηνο των σπουδών και μετά, χωρίς βεβαίως να αποκλείεται η ένταξή τους και στο πρώτο. Παραδείγματα τέτοιων μαθημάτων είναι η Φυσιολογία φυτών, η Βιολογία κυττάρου κα.
  • Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
    Μαθήματα που δεν στοχεύουν στην παροχή επιστημονικής γνώσης στο αντικείμενο του Προγράμματος Σπουδών, αλλά στην καλλιέργεια και ανάπτυξη άλλων δεξιοτήτων των φοιτητών. Παραδείγματα τέτοιων μαθημάτων είναι τα μαθήματα επιχειρηματικότητας και ενδεχομένως και οι ξένες γλώσσες.
 
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
 
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
 
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
 
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Γαλλικά (Εξέταση)
  • Γερμανικά (Εξέταση)
  • Ιταλικά (Εξέταση)
 
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Mε την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές
1. μαθαίνουν τη σημασία του προγραμματισμού, δηλαδή της ανάλυσης της υπάρχουσας κατάστασης και των ερευνητικών δεδομένων που πρέπει προηγηθούν του σχεδιασμού, και εξοικειώνονται τόσο με τον νοηματικό προγραμματισμό και σχεδιασμό όσο και με τον αρχιτεκτονικό-χωρικό προγραμματισμό και σχεδιασμό και τη μεταξύ τους σχέση
2. μαθαίνουν τη σχέση της ανάλυσης των επιμέρους, (μέσα και από το σχήμα swot), με τη δημιουργική ολιστική προσέγγιση επίλυσης σχεδιαστικών προβλημάτων
3. εξοικειώνονται με έννοιες της Νέας Ιστορίας, της Νέας Μουσειολογίας και της Σημειολογίας, όπως και με τις έννοιες της ταυτότητας, της πολυπολιτισμικότητας και του ρόλου του υλικού πολιτισμού, ανάδειξης μνημείων και της βιομηχανίας της κουλτούρας στη σύγχρονη κοινωνία
4. εξασκούνται στη διαδικασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, ο οποίος αναζητά το λόγο ύπαρξής του κυρίως επειδή υποστηρίζει τα αφηγήματα ενός νοηματικού σχεδιασμού που έχει προηγηθεί
5. μπορούν να εκτιμήσουν τη σχέση μεταξύ νοηματικού και χωρικού σχεδιασμού
6. μπορούν να εκτιμήσουν τη σχέση μεταξύ αρχιτεκτονικών στόχων και κατασκευαστικών επιλύσεων
 
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
 
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα έχει δύο σκέλη: ένα πρώτο θεωρητικό και ένα δεύτερο σχεδιαστικό-συνθετικό. Το θεωρητικό σκέλος ασχολείται με την ιστορία, την κατανόηση και την ερμηνεία του πολιτιστικού προϊόντος (εκθέματος ή μνημείου ή αρχαιολογικού χώρου), εντός του ευρύτερου πολιτιστικού, πολιτικού και κοινωνικού κάθε φορά συγκείμενου. Στόχος του είναι να εξοικειώσει τους φοιτητές με τα θεωρητικά εργαλεία της Νέας Μουσειολογίας στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η θεωρία του υλικού πολιτισμού. Περιλαμβάνει μαθήματα για τη Νέα Ιστορία, στο πλαίσιο της οποίας εξετάζεται αναστοχαστικά η μνήμη, η λήθη και η επιλογή στη δημιουργία ιστορικών αφηγημάτων, καθώς και η σχέση μεταξύ ιστορικού γραπτού ή προφορικού και υλικού τεκμηρίου. Περιλαμβάνει ακόμα μαθήματα σημειολογίας, η οποία κατέχει κεντρική θέση στο συνθετικό σχεδιασμό εκθεσιακών περιβαλλόντων ή ανάδειξης μνημείων.
 
Το μάθημα έχει δύο σκέλη: ένα πρώτο θεωρητικό και ένα δεύτερο σχεδιαστικό-συνθετικό.
Το θεωρητικό σκέλος ασχολείται με την ιστορία, την κατανόηση και την ερμηνεία του πολιτιστικού προϊόντος (εκθέματος ή μνημείου ή αρχαιολογικού χώρου), εντός του ευρύτερου πολιτιστικού, πολιτικού και κοινωνικού κάθε φορά συγκείμενου. Στόχος του είναι να εξοικειώσει τους φοιτητές με τα θεωρητικά εργαλεία της Νέας Μουσειολογίας στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η θεωρία του υλικού πολιτισμού. Περιλαμβάνει αναφορές στη Νέα Ιστορία, στο πλαίσιο της οποίας εξετάζεται αναστοχαστικά η μνήμη, η λήθη και η επιλογή στη δημιουργία ιστορικών αφηγημάτων, καθώς και η σχέση μεταξύ ιστορικού γραπτού ή προφορικού και υλικού τεκμηρίου. Περιλαμβάνει ακόμα μαθήματα σημειολογίας, η οποία κατέχει κεντρική θέση στο συνθετικό σχεδιασμό μουσειακών κελυφών, εκθεσιακών περιβαλλόντων ή ανάδειξης μνημείων.
 
Το δεύτερο συνθετικό-σχεδιαστικό σκέλος έχει δύο μέρη: Ένα πρώτο που ασχολείται με το σχεδιασμό νοημάτων (νοηματικός σχεδιασμός) και ένα δεύτερο που ασχολείται με το σχεδιασμό χώρου (φυσικός-χωρικός σχεδιασμός).
Περιλαμβάνει τόσο διαλέξεις όσο και εργαστήριο με θέμα το μουσείο και τη μουσειακή έκθεση ή την ανάδειξη ενός πολιτιστικού περιβάλλοντος, όπως ένα μνημείο, ή σύνολο μνημείων, ή και ένας αρχαιολογικός χώρος.
Ο σχεδιασμός με τον οποίο ασχολείται το δεύτερο διμερές σκέλος, λαμβάνει υπόψη του την αντίληψη περί του τι είναι πολιτιστικό προϊόν, όσο και τον τρόπο επικοινωνίας του, προβολής του, ανάδειξής του και πρόσληψής του από το κοινό.
Πιο συγκεκριμένα:δίδεται σημασία στο να προσεγγίζεται ο σχεδιασμός του θέματος μέσα από ένα θεωρητικό πλαίσιο εντός του οποίου πρόκειται να κινηθεί η σύνθεση.
Πριν τον χωρικό σχεδιασμό, συνδιαμορφώνεται ο νοηματικός σχεδιασμός από διδάσκοντες και φοιτητές στη βάση του νοηματικού προγραμματισμού και της ανάλυσης της συλλογής εκθεμάτων ή των μνημείων και συνόλων τους υπό το φως των σύγχρονων θεωρητικών προσεγγίσεων περί κουλτούρας και πολιτισμού, περί υλικού πολιτισμού και μεταδιαδικαστικής αρχαιολογίας, περί φαινομενολογίας του τοπίου και σημειολογίας του χώρου, περί νέας ιστορίας και νέας μουσειολογίας.
Το κλειδί της «ιδεολογικής τοποθέτησης» του μαθήματος είναι η μελέτη του νοήματος και η χωρική του έκφραση. Στους βασικούς του στόχους περιλαμβάνεται το να γίνει κατανοητή η άρρηκτη και κυκλική σχέση μεταξύ νοηματικού-μουσειολογικού και χωρικού-αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, και η μεταξύ τους αλληλο- επανα-τροφοδότηση με μια συνεχή ως το τέλος διαντίδραση, και κυρίως το να βιώσουν οι φοιτητές μια πλήρη συνθετική και με «νόημα» διαδικασία.
 
Λέξεις Κλειδιά
Νέα Μουσειολογία, Θεωρία Υλικού Πολιτισμού, Ερμηνεία Πολιτιστικού Προϊόντος, Νοηματικός- Μουσειολογικός Σχεδιασμός, Φυσικός-Χωρικός Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός, Σχεδιασμός Μουσείων και Εκθλεσεων, Ανάδειξη Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων
 
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Βιβλίο
  • επισκέψεις σε μουσεία
 
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
 
Οργάνωση Μαθήματος
  • Διαλέξεις: Ώρες Διδασκαλίας 28, Φόρτος Εργασίας 60 ώρες
  • Σεμινάρια: Ώρες Διδασκαλίας 25, Φόρτος Εργασίας 30 ώρες
  • Εργαστηριακή Άσκηση: Ώρες Διδασκαλίας 84, Φόρτος Εργασίας 160 ώρες
  • Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων: Φόρτος Εργασίας 30 ώρες
  • Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων: Ώρες Διδασκαλίας 15, Φόρτος Εργασίας 15 ώρες
  • Εκπόνηση μελέτης (project): Φόρτος Εργασίας 60 ώρες
  • Συγγραφή εργασίας / εργασιών: Φόρτος Εργασίας 30 ώρες
 
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται με βάση
α. τη συμμετοχή τους στο μάθημα
β. την ποιότητα και συγκρότηση των παρουσιάσεων και παρατηρήσεών τους σε θέματα ανάλυσης και αξιολόγησης του εκάστοτε πλαισίου της αρχιτεκτονικής σύνθεσης και επέμβασης,
γ. του βαθμού εμβάθυνσης, παρατηρητικότητας, ερμηνευτικής ικανότητας και αντίληψης νοημάτων και σχέσεων του πλαισίου σχεδιασμού.
δ. τη συνθετική ικανότητα και ευαισθησία που αφορά το σχεδιασμό, του βαθμού που αυτός ικανοποιεί τους προγραμματικούς στόχους, την ποιότητα και πληρότητα του
ε. την ποιότητα, ακρίβεια και πληρότητα του, της τεχνολογικής και κατασκευαστικής του υποστήριξης,
στ. την ποιότητα, ακρίβεια, και πληρότητα της παρουσίασης των τελικών σχεδιαστικών προτάσεων
 
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Εργαστηριακή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
 
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Η ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ -ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ- Πρακτικά Συνεδρίου- Επιμέλεια : Μ. Σκαλτσά, University Studio Press, Θεσσαλονξίκη 2010
ΜΟΥΣΕΙΑ 05 ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ, ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ, Πρακτικά Συνεδρίου, Εντευκτήριο, Μακεδονική Εταιρεία Τεχνών & Πολιτισμού, θΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ 2008Α. Λιάκος, ΠΩΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ, εκδ. Πόλις, 2007
Π. Τζώνος, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ, εκδ. Παπασωτηρίου, 2007, εκδ. Εντευκτηρίου, 2013
Π. Τζώνος, ΜOΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΕΚΘΕΣΗ, εκδ. Εντευκτηρίου, 2013Κ.
 
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Τσουκαλάς, Η ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ, ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ, εκδ. Καστανιώτης, 2010,
J. M. Flandmark, HERITAGE AND MUSEUMS, Donhead, UK, 2000
Eric Hobsbawm, Terence Ranger (επ.), Η ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, εκδ. Θεμέλιο, 2004