Προπτυχιακές Σπουδές/09EM11

ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

Πληροφορίες Μαθήματος

Τίτλος ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ / URBAN PLANNING INTERVENTIONS FOR SUSTAINABLE CITIES
Κωδικός 09EM11
Σχολή Πολυτεχνική
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Κύκλος / Επίπεδο 1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος Διδασκαλίας Χειμερινή

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 2014-15

Κατεύθυνση Τύπος Παρακολούθησης Εξάμηνο Έτος ΔΜ ECTS
Κορμός Υποχρεωτικό Κορμού 9 5 12 12

Πληροφορίες Τάξης

Τίτλος ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ: ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ
Ακαδημαϊκό Έτος 2014 – 2015
Περίοδος Τάξης Χειμερινή
Διδάσκοντες
  • Ελενη Ανδρικοπουλου-Καυκαλα
  • Γρηγόριος Καυκαλάς
Class ID
20051537
 
Τύπος Μαθήματος
  • Επιστημονικής Περιοχής
    Πρόκειται για τα μαθήματα εκείνα που αναφέρονται σε γνωστικά πεδία που εντάσσονται άμεσα στο επιστημονικό αντικείμενο του Προγράμματος Σπουδών. Συνήθως διδάσκονται από το δεύτερο εξάμηνο των σπουδών και μετά, χωρίς βεβαίως να αποκλείεται η ένταξή τους και στο πρώτο. Παραδείγματα τέτοιων μαθημάτων είναι η Φυσιολογία φυτών, η Βιολογία κυττάρου κα.
  • Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
    Μαθήματα που δεν στοχεύουν στην παροχή επιστημονικής γνώσης στο αντικείμενο του Προγράμματος Σπουδών, αλλά στην καλλιέργεια και ανάπτυξη άλλων δεξιοτήτων των φοιτητών. Παραδείγματα τέτοιων μαθημάτων είναι τα μαθήματα επιχειρηματικότητας και ενδεχομένως και οι ξένες γλώσσες.
 
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
 
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
 
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
 
Προαπαιτήσεις
Προαπαιτούμενα Μαθήματα
  • 06TH20 ΘΕΩΡΙΑ ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
  • 04TH10 ΘΕΩΡΙΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
 
Γενικές Προαπαιτήσεις
The course requires successful completion during previous semesters of at least two courses on urban design and urban and regional planning.
 
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα:
- κατανοούν τις βασικές έννοιες του πολεοδομικού σχεδιασμού
- έχουν εξοικειωθεί με τα βασικά εργαλεία του πολεοδομικού σχεδιασμού
- έχουν εξασκηθεί στην χρήση των βασικών εργαλείων του πολεοδομικού σχεδιασμού στη πράξη
- αναγνωρίζουν την συνέχεια με υπερκείμενα επίπεδα σχεδιασμού
- κατανοούν την έννοια της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης
- αναγνωρίζουν τις περιβαλλοντικές διαστάσεις του πολεοδομικού σχεδιασμού σε τοπικό περιφερειακό και πλανητικό επίπεδο
- αναγνωρίζουν τη συνέχεια του πολεοδομικού σχεδιασμού με υπερκείμενο επίπεδα χωρικού σχεδιασμού καθώς και με τον αστικό σχεδιασμό
- αναπτύξουν ικανότητες σύνθεσης πολυεπίπεδων στρατηγικών για το αστικό περιβάλλον
- έχουν εξασκηθεί στην οργάνωση και παρουσίαση ολοκληρωμένων πολεοδομικών προτάσεων
 
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
 
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στη διδασκαλία του μαθήματος συμμετέχουν επικουρικά η Δρ. Γεωργία Γεμενετζή και η Δρ. Αναστασία Τασοπούλου.
 
Αντικείμενο του εργαστηρίου είναι η κριτική επανεξέταση αστικών παρεμβάσεων που έχουν σχεδιαστεί και υλοποιηθεί στον ευρωπαϊκό χώρο μέσα στην τελευταία δεκαετία έχοντας σαφή προσανατολισμό στην προώθηση της βιωσιμότητας των πόλεων. Αν και η βασική έμφαση είναι στην αναλυτική τεκμηρίωση της διάγνωσης και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το περιεχόμενο και τη διαδικασία υλοποίησης της αστικής παρέμβασης, σημαντικό βάρος δίνεται και στη σχεδιαστική σύνθεση των προτάσεων σε συγκεκριμένες χωρικές σχέσεις και μορφές.
 
Με δεδομένο τον διεπιστημονικό χαρακτήρα του αντικειμένου, το εργαστήριο επιδιώκει να γίνουν κατανοητές τόσο οι διαφορετικές πτυχές όπως η κοινωνική, η οικονομική, η πολιτική, η τεχνική, κλπ. όσο και οι τρόποι συνέργειας και συμπληρωματικότητας που οδηγούν στη διατύπωση των τελικών προτάσεων.
 
Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να κατανοηθούν οι διαδικασίες της αστικής ανάπτυξης οι οποίες περιλαμβάνουν παραμέτρους όπως είναι μεταξύ άλλων το θεσμικό πλαίσιο του χωρικού σχεδιασμού, τα επίπεδα διοικητικών αρμοδιοτήτων, οι ομάδες πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, οι επενδυτικές τάσεις στην αγορά ακινήτων, οι επαγγελματικές πρακτικές και δεοντολογίες, κ.ά..
 
Το εργαστήριο περιλαμβάνει θεωρητικές συζητήσεις πάνω σε εξειδικευμένα ζητήματα με άξονα τη σημασία τους για τις στρατηγικές επιλογές και τη διατύπωση ολοκληρωμένων προτάσεων αστικής παρέμβασης για βιώσιμες πόλεις, Τέτοια θέματα μεταξύ άλλων είναι: ο ρόλος των δημόσιων και ιδιωτικών αστικών ακινήτων, το πλαίσιο της αστικής διακυβέρνησης και οι διαδικασίες διαβούλευσης, οι τεχνικές υποδομές και τα δίκτυα, οι κοινωνικές συγκρούσεις και αποκλεισμοί, οι διαδικασίες χρηματοδότησης, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η ανθεκτικότητα σε κρίσεις και φυσικές καταστροφές, κ.ά.
 
Η επεξεργασία του συγκεκριμένου θέματος γίνεται από ομάδες 2 ή 3 ατόμων. Το θέμα επιλέγεται από κατάλογο αστικών παρεμβάσεων που προτείνει η διδακτική ομάδα με δυνατότητα επιλογής θέματος και εκτός των προτεινομένων μετά από συμφωνία. Ο αρχικός κατάλογος επιλογής θεμάτων βασίζεται και τεκμηριώνεται στην ερευνητική φοιτητική εργασία της ακαδ.έτους 2013-14 των Μαρία Παλάσκα και Ειρήνη Πατσούρα.
 
Η διαδικασία επεξεργασίας του θέματος ισοδυναμεί με διαδικασία ‘αντίστροφης μηχανικής’ (reverse engineering) που καλούνται να διαχειριστούν οι φοιτητικές ομάδες σε τρεις φάσεις, καθεμία διάρκειας 4 εβδομάδων:
 
Α. Επιλογή θέματος, συγκέντρωση πληροφορίας και περιγραφή του τρόπου που τέθηκε το ζήτημα στην ομάδα σχεδιασμού (πχ. αρχική ανάθεση, προέλευση χρηματοδότησης, πολιτική νομιμοποίηση, κλπ.)
 
Β. Αποκωδικοποίηση της διαδικασίας που ακολούθησε η διατύπωση της πρότασης (πχ. τεχνικές αναλυτικής τεκμηρίωσης, διάγνωσης και λήψης αποφάσεων, καθορισμός προτεραιοτήτων και στόχων, σχεδιαστικές αρχές, κλπ.)
 
Γ. Κριτικός επανασχεδιασμός της πρότασης με εναλλακτικές προτάσεις σε κρίσιμες παραμέτρους λήψης αποφάσεων και σχεδιασμού με στόχο την αποτίμηση των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων από την υλοποίηση τους ως προς την προώθηση της βιωσιμότητας.
 
Σε κάθε φάση οι φοιτητικές ομάδες παραδίδουν έκθεση (μεγέθους περίπου 1000 λέξεων και συνοδευτικού υλικού) σύμφωνα με τις προδιαγραφές που προτείνει η διδακτική ομάδα.
 
Κάθε μάθημα των 2 πρώτων φάσεων (σύνολο 8 μαθήματα) περιλαμβάνει μια προγραμματισμένη θεωρητική παρουσίαση από τη διδακτική ομάδα και ακολουθούν γενική συζήτηση με την τάξη για την θεωρία και την επεξεργασία των θεμάτων και ειδικές επιμέρους συζητήσεις με τις φοιτητικές ομάδες για τα συγκεκριμένα θέματα που έχουν αναλάβει.
 
Στην τελευταία φάση στα μαθήματα 10 και 11 οι ομάδες συζητούν συνολικά στην τάξη και σε επιμέρους συναντήσεις με τη διδακτική ομάδα την προσέγγιση και τις προτάσεις τους και στα μαθήματα 12 και 13 παρουσιάζουν σε ημίωρη παρουσίαση με power-point στο σύνολο της τάξης που ακολουθείται από συζήτηση το σκεπτικό και τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάστηκαν το θέμα τους καθώς και τις τελικές τους προτάσεις και συμπεράσματα.
 
Η τελική παράδοση περιλαμβάνει τις 3 επιμέρους εκθέσεις και το power-point της τελικής παρουσίασης.
 
Η τεχνική επεξεργασία των προτάσεων περιλαμβάνει αναφορά στο απαραίτητο φάσμα κλιμάκων από το επίπεδο του Γενικού Στρατηγικού, Ρυθμιστικού ή Πολεοδομικού Σχεδίου (συνήθως από 1:20000 έως 1:5000) έως κατά περίπτωση την κλίμακα πολεοδομικής μελέτης (συνήθως 1:2000 έως 1:1000).
 
Λέξεις Κλειδιά
αστικές παρεμβάσεις, βιώσιμες πόλεις, πολεοδομικός σχεδιασμός
 
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Διαφάνειες
  • Βιντεοδιαλέξεις
  • Βιβλίο
  • Επιλεγμένοι ιστότοποι , Μελέτες και Σχέδια
 
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
 
Περιγραφή
Τόσο κατά τη διδασκαλία όσο και κατά την επεξεργασία του θέματος χρησιμοποιούνται ΤΠΕ (προγράμματα παρουσίασης, σχεδίασης και αναπαράστασης). Το εργαστήριο χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική υποστήριξη μαθημάτων του ΑΠΘ. Η επικοινωνία με τους φοιτητές γίνεται και με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
 
Οργάνωση Μαθήματος
  • Διαλέξεις: Ώρες Διδασκαλίας 16 (Ατομικά)
  • Σεμινάρια: Ώρες Διδασκαλίας 8 (Ατομικά)
  • Εργαστηριακή Άσκηση: Ώρες Διδασκαλίας 8 (Ομαδικά)
  • Φροντιστήριο: Ώρες Διδασκαλίας 56 (Ομαδικά)
  • Παρουσιάσεις εργασιών από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες: Ώρες Διδασκαλίας 16 (Ομαδικά)
 
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση βασίζεται στις επιδόσεις των ομάδων στις τρεις φάσεις, καθεμία από τις οποίες έχει το 25% του τελικού βαθμού, ενώ με 25% αξιολογείται η παρουσία και συμμετοχή στο μάθημα.
 
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
  • Έκθεση / Αναφορά (Διαμορφωτική)
 
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
- Andrikopoulou E., Yiannakou A., Kafkalas G. and Pitsiava-Latinopoulou M. City and Urban Planning Practices, Kritiki editions, 2014 (in greek).
- Hall T. Urban Geography, Kritiki editions, 2005 (in greek).
- Stevenson D. Cities and Urban Civilisations, Kritiki editions, 2007 (in greek).
- Gospodini A. and Beriatos I. (eds.) New Urban Landscapes and the Greek City, Kritiki editions, 2006 (in greek).
- Deladetsimas P.M. Safe Cities, Exantas editions 2009 (in greek).