Προπτυχιακές Σπουδές/08EX10

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΕΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ: ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Πληροφορίες Μαθήματος

Τίτλος ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΕΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ: ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ / SPECIALIZATIONS, INSIGHTS, EXPERIMENTATIONS: HISTORIC BUILDING SYSTEMS
Κωδικός 08EX10
Σχολή Πολυτεχνική
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Κύκλος / Επίπεδο 1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος Διδασκαλίας Εαρινή

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 2014-15

Κατεύθυνση Τύπος Παρακολούθησης Εξάμηνο Έτος ΔΜ ECTS
Κορμός Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν 8 4 6 6

Πληροφορίες Τάξης

Τίτλος ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΕΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ: ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Ακαδημαϊκό Έτος 2014 – 2015
Περίοδος Τάξης Εαρινή
Διδάσκοντες
  • Μαρια Δουση
Class ID
20051626
 
Τύπος Μαθήματος
  • Επιστημονικής Περιοχής
    Πρόκειται για τα μαθήματα εκείνα που αναφέρονται σε γνωστικά πεδία που εντάσσονται άμεσα στο επιστημονικό αντικείμενο του Προγράμματος Σπουδών. Συνήθως διδάσκονται από το δεύτερο εξάμηνο των σπουδών και μετά, χωρίς βεβαίως να αποκλείεται η ένταξή τους και στο πρώτο. Παραδείγματα τέτοιων μαθημάτων είναι η Φυσιολογία φυτών, η Βιολογία κυττάρου κα.
 
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
 
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
 
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
 
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
 
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Το μάθημα συνίσταται να επιλέγεται από φοιτητές - φοιτήτριες που θα έχουν επιλέξει και το μάθημα 08ΕΜ14 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΩΝ. Η συνέργεια των δύο μαθημάτων θα συμβάλει στην πληρέστερη κατανόηση των ιδιαίτερων ζητημάτων που αφορούν στην αποτίμηση, αξιολόγηση και αποκατάσταση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
1. Εμβαθύνουν στην οικοδομική τεχνολογία των ιστορικών δομικών συστημάτων και υλικών, των τεχνικών συντήρησης και αποκατάστασης καθώς και στη σύγχρονη οικοδομική τεχνολογία επεμβάσεων σε ιστορικά κτίρια.
2. Κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο εμφανίστηκαν και εξελίχθηκαν τα ιστορικά δομικά συστήματα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς (17ος -20ος αιώνας), και πως εισήχθησαν στην Ελληνική οικοδομική πρακτική.
3. Έρχονται σε επαφή με τη διεθνώς κατοχυρωμένη επιστημονική περιοχή της έρευνας που σχετίζεται με την ιστορία της κατασκευαστικής τέχνης.
4. Εμβαθύνουν στην πολυδιάστατη και διεπιστημονική προσέγγιση της ανάλυσης και αποκατάστασης του ιστορικού αρχιτεκτονικού αποθέματος.
5. Εφοδιάζονται με ειδικές γνώσεις σχετικά με την κατασκευαστική τεχνολογία, οι οποίες τους είναι απαραίτητες και για το σχεδιασμό και την υλοποίηση σύγχρονων αρχιτεκτονικών έργων.
 
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
 
Περιεχόμενο Μαθήματος
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, Εργαστηριακό μάθημα εξειδίκευσης - εμβάθυνσης (επιλογή), 8ο εξάμηνο σπουδών, (6ECTS)
Διδάσκουσα: Μαρία Δούση
Διδακτική συνδρομή: Στυλιανή Λεφάκη, Μιχάλης Νομικός καθώς και προσκεκλημένοι διδάσκοντες από άλλες επιστημονικές περιοχές.
Ένα από τα κύρια και πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του ανθρώπινου πολιτισμού είναι η ιστορία της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών-τριών με τα ειδικά ζητήματα ιστορικής οικοδομικής τεχνολογίας και της παθολογίας των νεότερων ιστορικών κτιρίων από τον 17ο –τον 20ο αιώνα, τα οποία και αποτελούν το πολυπληθέστερο ιστορικό οικιστικό απόθεμα στη χώρα μας καθώς και στην ευρύτερη Βαλκανική χερσόνησο. Τα ιστορικά αυτά κτίρια τα συναντούμε είτε μεμονωμένα ως κηρυγμένα διατηρητέα μνημεία ιδιαιτέρου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος είτε ως αναπόσπαστα τμήματα χαρακτηρισμένων ή μη ως διατηρητέων οικιστικών συνόλων.
 
Το μάθημα στοχεύει στα παρακάτω μαθησιακά αποτελέσματα:
1. Στην εμβάθυνση στην οικοδομική τεχνολογία των ιστορικών δομικών συστημάτων και υλικών, των τεχνικών συντήρησης και αποκατάστασης καθώς και στη σύγχρονη οικοδομική τεχνολογία επεμβάσεων σε ιστορικά κτίρια.
2. Στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο εμφανίστηκαν και εξελίχθηκαν τα ιστορικά δομικά συστήματα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς (17ος -20ος αιώνας), και πως εισήχθησαν στην Ελληνική οικοδομική πρακτική.
3. Στην επαφή με τη διεθνώς κατοχυρωμένη επιστημονική περιοχή της έρευνας που σχετίζεται με την ιστορία της κατασκευαστικής τέχνης.
4. Στην εμβάθυνση στην πολυδιάστατη και διεπιστημονική προσέγγιση της ανάλυσης, τεκμηρίωσης και αποκατάστασης του ιστορικού αρχιτεκτονικού αποθέματος.
5. Στην απόκτηση ειδικών γνώσεων σχετικά με την κατασκευαστική τεχνολογία, οι οποίες τους είναι απαραίτητες και για το σχεδιασμό και την υλοποίηση σύγχρονων αρχιτεκτονικών έργων.
 
Το μάθημα θα εξετάσει τρεις διακεκριμένες ενότητες ιστορικών κατασκευών οι οποίες εμφανίστηκαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους, αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, έχουν διακεκριμένα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά και είναι κατασκευασμένες με διαφορετικά οικοδομικά συστήματα:
 
1. Ιστορικές παραδοσιακές πετρόχτιστες και ξυλόπηκτες κατασκευές (17ος - 19ος αι.).
Στην ενότητα αυτή όπου υπάγονται τα νεότερα μνημεία της λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, τμήμα των νεοκλασικών κτιρίων καθώς τμήμα των κτιρίων της βιομηχανικής κληρονομιάς, όπως οι καπναποθήκες, θα εξεταστούν οι παρακάτω παράμετροι:
• Το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο δημιουργίας και εξέλιξης των παραδοσιακών κατασκευών από τον 17ο – 19ο αιώνα.
• Τα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά των παραδοσιακών κατασκευών.
• Οι τρόποι της σύνταξής τους στον χώρο και στον τόπο κατά ενότητες και η δημιουργία των παραδοσιακών οικιστικών συνόλων.
• Η ανάλυση της κατασκευαστικής δομής και των υλικών κατασκευής τους.
Αναλυτικότερα θα εξεταστούν κατά οικοδομικές ενότητες: λίθινες κατασκευές (θεμέλια, τοιχοποιίες κλπ), ξύλινες και ξυλόπηκτες κατασκευές. (ξύλινος σκελετός, στέγες, πατώματα, κλιμακοστάσια, κιγκλιδώματα κλπ), επιχρίσματα, χρωματισμοί, δάπεδα, κουφώματα, διάκοσμος.
• Η εξέταση των κύριων αιτίων της παθολογίας των κατασκευών αυτών.
• Μέθοδοι και τεχνικές αποκατάστασης
 
2. Ιστορικές κατασκευές με φέρουσες τοιχοποιίες και εσωτερικό μεταλλικό σκελετό. (19ος – αρχές 20ουαι.). Στην ενότητα αυτή υπάγονται τα εκλεκτικιστικά, art-nouveau, βιομηχανικά και τα δημόσια κτίρια, Πρόκειται για σύμμεικτες κατασκευές με φέρουσες τοιχοποιίες και εσωτερικό μεταλλικό σκελετό (δοκοί πατωμάτων, υποστυλώματα, ζευκτά). Στην ενότητα αυτή, θα εξεταστούν οι παρακάτω παράμετροι:
• Το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο εισαγωγής των κατασκευών αυτών από τον Ευρωπαϊκό χώρο και η εξέλιξη τους από τον 19ο – 20ο αιώνα,
• Τα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά, οι τρόποι της σύνταξής τους στον αστικό ιστό,
• Η ανάλυση της κατασκευαστικής δομής και των υλικών κατασκευής τους. Αναλυτικότερα θα εξεταστούν κατά οικοδομικές ενότητες: λίθινες κατασκευές (θεμέλια, τοιχοποιίες κλπ), οπτοπλινθοδομές (φέρουσες τοιχοποιίες), μεταλλικές κατασκευές (στέγες, πατώματα, στύλοι, κλιμακοστάσια, κιγκλιδώματα κλπ), επιχρίσματα, χρωματισμοί, δάπεδα, κουφώματα, διάκοσμος.
• Η εξέταση των κύριων αιτίων της παθολογίας των κατασκευών αυτών.
• Μέθοδοι και τεχνικές αποκατάστασης
 
3. Ιστορικές κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα (αρχές 20ου αι). Στην ενότητα αυτή υπάγονται τα εκλεκτικιστικά, art-deco, καθώς και κτίρια του μοντέρνου κινήματος τα οποία είναι κατασκευασμένα από σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος. Στην ενότητα αυτή, θα εξεταστούν οι παρακάτω παράμετροι:
• Το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο εισαγωγής των κατασκευών αυτών από τον Ευρωπαϊκό χώρο και η εξέλιξη κατά τις πρώτες δεκαετίες του20ου αιώνα,
• Τα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά,
• Η ανάλυση της κατασκευαστικής δομής και των υλικών κατασκευής τους. Αναλυτικότερα θα εξεταστούν κατά οικοδομικές ενότητες: λίθινες κατασκευές (εξωτερικές τοιχοποιίες θεμέλιων κλπ), οπτοπλινθοδομές (τοίχοι πλήρωσης), κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα (δοκοί, στύλοι, πλάκες, κλιμακοστάσια), επιχρίσματα, χρωματισμοί, δάπεδα, κουφώματα, διάκοσμος.
• Η εξέταση των κύριων αιτίων της παθολογίας των κατασκευών αυτών.
 
Φυσικά οι ενότητες αυτές παρουσιάζουν αρκετές παραλλαγές και πολλές φορές σε ορισμένες περιοχές συνυπάρχουν την ίδια ιστορική περίοδο. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες συνυπάρχουν στοιχεία από δύο δομικά συστήματα στο ίδιο κτίριο. Ωστόσο η ταξινόμηση των ιστορικών αυτών κατασκευών σύμφωνα με τις παραπάνω ενότητες βοηθά στην κατανόηση και στη γνώση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
Οι ενότητες αυτές θα παρουσιαστούν μέσα από σειρές διαλέξεων οι οποίες θα είναι εμπλουτισμένες με αντιπροσωπευτικά παραδείγματα ιστορικών κατασκευών. Επίσης οι φοιτητές-τριες θα κληθούν να εκπονήσουν μια εργαστηριακή άσκηση. Η αξιολόγηση των φοιτητών-τριών θα προκύψει από γραπτή εξέταση και από την αξιολόγηση της εργαστηριακής τους άσκησης.
Παράλληλα οι φοιτητές εξοικειώνονται και εξασκούνται σε θέματα αρχιτεκτονικής τεχνολογίας, στο να αναγνωρίζουν και να ερμηνεύουν ιστορικά κατασκευαστικά συστήματα αλλά και στο να επιλύουν θέματα ενσωμάτωσης της νέας τεχνολογίας με την ιστορική, στη συνεργία δηλαδή της ιστορικής και της σύγχρονης τεχνολογίας, που ως γνωστό οδηγεί συχνά σε πρωτοπόρα τεχνολογικά αποτελέσματα.
Η έμφαση στη γνώση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των νεότερων μνημείων της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, αποτελεί βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε μελέτη ή έρευνα που αφορά στην αποκατάστασή και επανάχρησή τους.
Το μάθημα συνίσταται να επιλέγεται από φοιτητές - φοιτήτριες που θα έχουν επιλέξει και το μάθημα 08ΕΜ14 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΩΝ. Η συνέργεια των δύο μαθημάτων θα συμβάλει πληρέστερη κατανόηση των ιδιαίτερων ζητημάτων που αφορούν στην αποτίμηση, αξιολόγηση και αποκατάσταση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
 
Λέξεις Κλειδιά
ιστορική κατασκευή, ιστορική οικοδομική τεχνολογία, αποκατάσταση, ανάλυση, τεκμηρίωση, αξιολόγηση,
 
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • εργασία πεδίου, αναγνώριση
 
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
 
Περιγραφή
οι φοιτητές - τριες καλούνται να αναλύσουν, να τεκμηριώσουν και να ερμηνεύσουν ιστορικές κατασκευές ανατρέχοντας σε ποικίλες πηγές πληροφόρησης και επικοινωνώντας με διάφορους φορείς, υπηρεσίες επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων. Οι πληροφορίες καταγράφονται και αξιολογούνται αναλόγως της εγκυρότητας των πηγών προέλευσης και συγκεντρώνονται σε ηλεκτρονικά και σχεδιαστικά αρχεία σύμφωνα με τη μεθοδολογία που προτείνεται στο μάθημα.
 
Οργάνωση Μαθήματος
  • Διαλέξεις: Ώρες Διδασκαλίας 50, Φόρτος Εργασίας 25 ώρες (Ατομικά, Ομαδικά, Erasmus)
  • Εργαστηριακή Άσκηση: Ώρες Διδασκαλίας 60, Φόρτος Εργασίας 60 ώρες (Ατομικά, Ομαδικά, Erasmus)
  • Άσκηση Πεδίου: Ώρες Διδασκαλίας 20, Φόρτος Εργασίας 35 ώρες (Ατομικά, Ομαδικά, Erasmus)
  • Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων: Ώρες Διδασκαλίας 10, Φόρτος Εργασίας 30 ώρες (Ατομικά, Ομαδικά, Erasmus)
  • Συγγραφή εργασίας / εργασιών: Ώρες Διδασκαλίας 10, Φόρτος Εργασίας 30 ώρες (Ατομικά, Ομαδικά, Erasmus)
 
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται με βάση α. τη συμμετοχή τους στο εργαστήριο, β. την ποιότητα της εργασίας ανάλυσης τεκμηρίωσης της κατασκευαστικής δομής του επιλεγμένου ιστορικού κτιρίου, δηλαδή του βαθμού εμβάθυνσης, παρατηρητικότητας, ερμηνευτικής ικανότητας και αντίληψης αρχιτεκτονικών και κατασκευαστικών ζητημάτων, της συγκρότησης του τρόπου παρουσίασης των ζητημάτων αυτών και της επιστημονικής τους ακρίβειας. Επίσης με βάση την αξιολόγηση και την κριτική επεξεργασία, τη διατύπωση των συμπερασμάτων της έρευνας. γ. την τεχνολογική και κατασκευαστική υποστήριξη των συμπερασμάτων, δ. την ακρίβεια και ποιότητας της σχεδιαστικής τους απόδοσης και ε. τον επικοινωνιακό τρόπου παρουσίασής τους.
 
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Εργαστηριακή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
 
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Μ. Νομικός,ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ,Σ. Γιαχούδη Μ. Γιαχούδη Ο.Ε,θεσσαλονίκη, 1997.
Ήπιες Επεμβάσεις για την προστασία ιστορικών κατασκευών,Συλλογικό έργο, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Α.Ε., Θεσσαλονίκη 2009,
 
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Proceedings of the First International Congress on Construction History,Madrid, 20th-24th January 2003 Edited by Santiago Huerta, Madrid; Juan de Herrera 2003.
2nd International Congress in Construction History, Cambridge 2006. (Proceedings)
3rd International Congress in Construction History, Cottbus 2009. (Proceedings)